چراغ و روشنائی
کلید و پریز
سیم و کابل
لوله برق
تجهیزات سرمایشی و گرمایشی
اسپیلت
🔰 مقدمه
یکی از اجزای حیاتی هر سیستم برق ساختمان، فیوز یا کلید حفاظتی است. فیوزها در واقع اولین خط دفاع در برابر خطراتی مثل اتصال کوتاه، اضافه بار و برق‌گرفتگی هستند. انتخاب نادرست فیوز می‌تواند منجر به قطع‌های مکرر، آسیب به تجهیزات یا حتی آتش‌سوزی شود.
در این مقاله با زبانی ساده اما فنی، به معرفی انواع فیوزها، ویژگی‌های آن‌ها و نحوه انتخاب فیوز مناسب برای انواع پروژه‌های مسکونی، اداری و صنعتی می‌پردازیم.
| نوع فیوز | کاربرد | توضیح |
|---|---|---|
| فیوز مینیاتوری (MCB) | محافظت در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار | پرکاربردترین فیوز ساختمان |
| فیوز محافظ جان (RCD/RCCB) | جلوگیری از برق‌گرفتگی | حساس به نشتی جریان |
| فیوز ترکیبی (RCBO) | ترکیب MCB + RCD | حفاظت کامل؛ مناسب مکان‌های حساس |
| فیوز فشنگی (NH) | تابلوهای صنعتی و قدرت | ظرفیت بالا؛ استفاده در صنعت |
| کلید اتوماتیک (MCCB) | پروژه‌های بزرگ صنعتی | قابل تنظیم و هوشمندتر |
📊 چگونه فیوز مناسب انتخاب کنیم؟
برای انتخاب فیوز باید پارامترهای زیر را در نظر گرفت:
1. تیپ فیوز (Type B, C, D):
نوع عکس‌العمل فیوز نسبت به جریان هجومی
| تیپ | کاربرد | حساسیت |
|---|---|---|
| B | مصارف خانگی | جریان قطع: 3 تا 5 برابر جریان نامی |
| C | مصارف اداری و صنعتی سبک | جریان قطع: 5 تا 10 برابر جریان نامی |
| D | بارهای موتور و صنعتی سنگین | جریان قطع: 10 تا 20 برابر جریان نامی |
نکته: برای فیوز پریز در خانه‌ها معمولاً تیپ B و برای کولر گازی یا آسانسور تیپ C یا D استفاده می‌شود.
2. جریان نامی (آمپر):
-
بر اساس بار مصرفی انتخاب می‌شود.
-
جریان فیوز باید 20 تا 30 درصد بالاتر از جریان کاری مصرف‌کننده باشد.
3. تعداد پل (پولوس):
-
تک‌پل: فقط برای فاز
-
دوپل: فاز و نول (مناسب برای محافظ جان)
-
سه‌پل و چهارپل: برای سیستم سه‌فاز
4. ولتاژ و فرکانس
-
فیوزهای خانگی عموماً 230 ولت / 50 هرتز هستند.
-
در سیستم‌های صنعتی، فیوزهای سه‌فاز 400 ولت استفاده می‌شود.
🏠 انتخاب فیوز برای واحدهای مسکونی
✅ فیوزهای اصلی:
| بخش | نوع فیوز | آمپر پیشنهادی |
|---|---|---|
| فیوز کنتور | MCB تک‌پل | 25~32A |
| فیوز کولر | MCB نوع C | 16~25A |
| فیوز روشنایی | MCB نوع B | 10~16A |
| پریزها | MCB نوع B | 16~20A |
| محافظ جان اصلی | RCCB دوپل | 25~40A / 30mA حساسیت |
نکته: فیوز روشنایی باید تیپ B باشد تا با جریان کم تحریک شود و امنیت نهایی را حفظ کند.
🏢 انتخاب فیوز در ساختمان‌های اداری
✅ فیوزهای پیشنهادی:
| محل مصرف | نوع فیوز | ویژگی‌ها |
|---|---|---|
| پریز اداری و تجهیزات کامپیوتر | RCBO | محافظت ترکیبی در برابر نشتی |
| سیستم تهویه مرکزی | MCB نوع C یا D | با تحمل جریان هجومی بالا |
| خطوط روشنایی | MCB B-type | 10 آمپر با قدرت قطع استاندارد |
در دفاتر و ساختمان‌های اداری، تجهیزات به جریان‌های هجومی حساس هستند؛ RCBO انتخاب مناسبی است.
🏭 انتخاب فیوز برای پروژه‌های صنعتی
✅ موارد کلیدی:
-
استفاده از MCCB یا فیوز فشنگی NH برای تجهیزات اصلی
-
انتخاب تیپ D برای بارهای القایی مثل موتور و ترانس
-
کلید محافظ جان حساس‌تر (30mA یا کمتر) برای حفاظت پرسنل
✅ مثال عملی:
| کاربرد | فیوز پیشنهادی |
|---|---|
| تابلو توزیع اصلی | MCCB 3P 125A با قدرت قطع بالا |
| موتور پمپ سه‌فاز 7.5 کیلووات | MCB D-type 25A |
| سیستم ابزار دقیق | RCBO حساس به نشت |
📏 استانداردها و مراجع مورد تأیید
-
مبحث ۱۳ مقررات ملی ساختمان ایران
-
IEC 60898 (برای MCB)
-
IEC 61008 و 61009 (برای RCD/RCBO)
-
استاندارد ISIRI 2611، ISIRI 11547
رعایت استانداردهای فوق برای اجرای پروژه‌ها الزامی و مورد توجه ناظران برق می‌باشد.
🛍️ راهنمای خرید از فروشگاه
اگر قصد خرید فیوز برای پروژه ساختمانی یا صنعتی دارید، موارد زیر را در نظر بگیرید:
-
برند معتبر: هیگر، لگراند، اشنایدر، پارس فانال، هیوندا، دورمن اسمیت
-
اصالت کالا و تاییدیه استاندارد
-
پشتیبانی فنی فروشگاه در انتخاب تیپ و جریان مناسب
-
گارانتی و خدمات پس از فروش
📦 مشاهده محصولات:https://www.maniniroo.ir/shop/
📞 مشاوره فنی رایگان:09127674681
✅ نتیجه‌گیری
انتخاب فیوز مناسب، ساده به نظر می‌رسد اما تأثیر بسیار بالایی در امنیت، کارایی و عمر تجهیزات دارد. هر پروژه نیاز به بررسی دقیق جریان، نوع بار و شرایط نصب دارد. توصیه می‌شود همواره با مشاور فنی یا ناظر برق در انتخاب فیوز همکاری کنید.
